مدیریت دکتر قاسملو در حزب دمکرات کردستان ایران

علم و یادگیری برای دکتر قاسملو اصلی‎ترین پروژه بود. ایشان به عنوان استاد دانشگاه و انسانی آکادمیک برای طرح و اجرای تمام پروژه‎هایش از روشهای علمی بهره می‎گرفت، زیرا شخصیت سیاسی و انسانی وی در محیط‎های دانشگاهی شکل گرفته بود. برای طرح هر پروژه و برنامه‎ای، تجزیه و تحلیل مختص به آن را داشت و اندیشه‎ی مدیریتی شهید دکتر

قاسملو به چهارچوب و قالبی خاص محدود نمی‎شد، بلکه برای هر کاری بنابر اصول مدیریتی، تمامی ابعادش را مدنظر قرار می‎داد و تصمیم متناسب با زمان و مکان را تدوین می‎کرد. در این سالهای پس از شهادت دکتر قاسملو، گفتار و مقالات بسیار و با زوایای دید مختلف درباره‎ی دکتر قاسملو منتشر شده‎است، اما کمتر به مدیریت و مسئولیت وی در امور حزبی پرداخته شده ‎است.
در بسیاری از مقالات و موضوعات از سیر روبه‎رشد حزب دمکرات کردستان ایران در کنگره‎ی سوم حزب و برنامه‎ و اساسنامه‎ی درخور و پر محتوی متناسب با زمان آن بحث شده‎است که طرح آن برگرفته از قلم توانای دکتر قاسملو می‎باشد. زمانی که دکتر قاسملو دبیرکلی حزب را برعهده می‎گیرد زمانی است که با کوله‎باری از معرفت علمی و آکادمیک و تجربه‎ی سیاسی، اجتماعی و انقلابی پای به میدان سیاست در خاورمیانه می‎گذارد، زمانی که مسئله کرد یکی از آن مشکلاتی بوده که می‎بایست در دستور کار قرار گرفته و وجود حزبی امروزی و رهبریی توانمند و طراح و صاحب برنامه ضرورت داشته ‎است. برای اینکه بهتر بتوانیم نقش دکتر قاسملو را در زمینه‎ی مدیریت بازخوانی نماییم اشاره به اصول کلی مدیریت نموده و برای هریک از این اصول، نقش دکتر قاسملو را در عرصه‎ی مدیریتی حزب دمکرات کردستان ایران می‎سنجیم. دکتر قاسملو در بحث مدیریت می‎گوید: "شیوه‎ی مدیریت به طور کلی در حزب ما براساس ارتباطی زنده گذاشته شده‎است، راهنمایی و سپس اقناع. مسئول حزبی بایستی رهنمودها و تصمیمات را در بخشنامه‎ها اعلام نماید، بایستی رابطه‎ا‎ی فعال و زنده با افراد خویش داشته‎باشد، تفسیر نماید و خستگی ناپذیر باشد تا آن وقت که طرف مقابلش را به قناعت برساند." با اینکه مدیریت اشکال مختلفی دارد، هر شکل آن نسبت به وضعیت خاص موجودش برنامه‎ریزی خود را می‎طلبد، برای مثال مدیریت در کاری نظامی با مدیریت اداری متفاوت است اما مشارکت در مدیریت را در مواردی که دکتر قاسملو بالشخصه در بحث مدیریت از آن سخن گفته است مورد بحث قرار می‎دهیم.سبک مدیریت دکتر قاسملو، تلفیقی از مدیریت اداری و نظامی به صورت توامان بود که در نوع خودش خلاقیتی نوین بود و از اندیشه دکتر نشات می‎گرفت. از سوی بخش اعظم کادرها و پیشمرگان حزب، امورات اداری همچون رادیو، انتشارات و امور مالی و روابط خارج از حزب را بردوش داشتند، این وضعیت در حالی بود که هر دو بخش اداری و سیاسی ـ نظامی حزب به طور همیشگی و به علت حملات رژیم علیه مناطق کردستان در حال جابجایی بودند، بدین جهت ضرورت داشت که نخستین مرحله مدیریت به درستی اجرا گردد که عبارت بود از طرح کار مدیریتی جهت هماهنگی میان آن بخش‎ها و چگونگی مشخص کردن وظایف آنان، بخصوص هماهنگ نمودن شاخه‎ی نظامی حزب با شاخه‎ی تشکیلاتی و سیاسی در وضعیت آشفته‎ی مبارزه‎ی مسلحانه‎ی آن وقت، پیاده کردن طرحی منظم و اصولی جهت هماهنگی این دو بخش حزب و پیاده‎نمودن برنامه‎ی فعالیت هر یک از آنها و هماهنگی نطامندشان با یکدیگر دکتر قاسملو براین اعتقاد بود که انسان باید وقت‎شناس باشد و وقت‎شناسی بخشی از شخصیت انسان است و پیاده‎نمودن طرح و برنامه بیشتر در صحنه‎ی عملکرد روزانه است که نتیجه‎ی خویش را به منصه‎ی ظهور می‎رساند. ایشان برای پیاده‎نمودن هر برنامه‎ای، زمان و مکان و امکانات و احتیاجاتش را مدنظر قرار می‎داد. اصلی‎ترین نکته نزد دکتر قاسملو، اصل شفافیت در کار بود، طرحها روشن و مشخص بود و در برنامه‎های کاری وظایف فرد و جمع به وضوح مشخص بود. موردی دیگر در مدیریت شهید دکتر قاسملو، کنترل و نظارت بود برای اینکه بداند مسئولیتی را که به همراهانش سپرده است، چگونه اجرا شده‎است یا اینکه در چه مرحله‎ای از پیشرفت قرار دارد.دکتر قاسملو مدیری دمکرات بود دمکراسی درون تشکیلاتی نزد دکتر قاسملو بسیار قابل توجه بود، ایشان تا بدان حد دمکرات بود و به دمکراسی حزبی بها می‎داد که گاهاً باعث بـی‎نظمی می‎شد، اگر کسی از وی انتقادی می‎نمود که دمکراسی بیش از حد اعمال شده‎است می‎گفت که دمکراسی بها دارد باید هزینه‎ی دمکراسی را پرداخت وگرنه دمکرات نیستیم. می‎توان اشاره به کنگره‎ی هشتم حزب نمود، آن گروهی که در کنگره‎ی هشتم برای نخستین بار حزب را ترک کردند از زمره‎ی کسانی بودندکه در برهم زدن نظم و دیسپلین و نافرمانی به حقیقت دست بالایی داشتند. در بحبوحه‎ی کنگره و پس از آن نیز از دمکرات نبودن دکتر قاسملو سخن می‎گفتند. می‎گفتند تک‎رو است و حزب را در انحصار خویش دارد، پس از کنگره نیز، کنگره‎ی هشتم را غیردمکراتیک می‎دانستند زیرا به زعم آنان لیست فیکس شیوه‎ای دمکراتیک برای انتخابات نبود و از سوی دکتر قاسملو بر کنگره تحمیل شده بود، اما بلعکس این ادعاها، آن گنگره رای اکثریت اعضای کنگره را به همراه داشت، بدین خاطر مشروعیتش جای هیچگونه شک و شبهه‎ای نیست. در اینجا اهمیت مدیریت دکتر قاسملو مبنی برتحمل افراد غیر دمکراتیک و اصرار ورزیدن بر ارزشهای دمکراتیک واضح و مشخص است، حتی زمانی که منافع حزب در معرض خطر قرار داشته است با مدیریتی عقلانیت محور و دمکراتیک مشکلات را برطرف می‎نماید. یکی دیگر از موارد قوت دکتر قاسملو به عنوان مدیری کارآمد و رهبری توانمند در حزب دمکرات کردستان ایران، تلاش در جهت پرورش و مهارت بخشی به همکارانش بود، ایشان عرصه‎ی عمل را برای همکارانش فراخ می‎گذاشت. نسبت به توانایی مسئولیت هر شخص به او صلاحیت مدیریت توام با اختیار می‎داد تا بتواند ضمن انجام توانایی خلاقیت و ابتکار عمل نیز داشته باشد. تاثیرات این طرز عمل بیشتر پس از شهادت دکتر قاسملو آشکار گشت، زمانی که دکتر شرفکندی در آن اوضاع و احوال توانست وظایف آن رهبر شهید را به نحو احسن انجام دهد و ادامه‎ دهنده‎ی آن باشد، به طوری که تداوم و پویایی حزب ما تا به امروز مدیون آن شیوه‎ی مدیریت است، مدیریتی که حزب دمکرات کردستان ایران بر مبنای آن شکل گرفته‎ است، مدیریت جمعی و اصولی و دمکراتیک است که احتیاج مبرمی به هماهنگی تمامی سطوح مدیریتی آن دارد. تفکیک مدیریت حزبی انقلابی از مابقی شیوه‎های مدیریت در شرایط مبارزه‎ی خونین مسلحانه نشات گرفته از اندیشه‎های والای این رهبر بزرگ است که در بحثی از مدیریت به ظرافت و روشنی بدان اشاره می‎نماید. ایشان تلفیقی از مدیریت اداری و نظامی را اساس سبکی از مدیریت حزبی در شرایط خاص مبازره‎ی مسلحانه قرارداد و سعی کرد شاخه‎های سیاسی و نظامی در شهرها و روستاهای کردستان را با هم پیوند دهد تا بتواند بر تغییر و تحولات پیرامونی تاثیرگذار باشد و روند روبه‎رشد حزب را هموارتر و متداوم نماید. یکی دیگر از خصوصیات مدیریتی این رهبر فرزانه، تصمیم‎گیری در شرایط دشوار و حساس بود. بهترین سند جهت اثبات این امر، خاتمه‎ی جنگ میان ایران و عراق است. زمانی که تمامی کردستان نگران آن بودند که در این هنگامه‎ای که جنگ ایران و عراق خاتمه یافته‎است روند مبارزه و آینده جنبش ملت کرد و حزب دمکرات کردستان ایران که در آن عصر به عنوان یگانه چابک سوار میدان مبارزه در عرصه مانده بود، به چه سمتی سیر خواهد کرد و رهبری چگونه مکانیسمی جهت گذار از این مرحله برمی‎گزیند. در پلونومی که در ارتباط با خاتمه‎یافتن جنگ ایران و عراق تشکیل گردید ضمن بحث نمودن از بدترین حالت نسبت به حزب ما و آخرین تصمیمات مربوط به آینده‎ی حزب و ملت کرد، راهکارهای مناسب و جوانب مختلف مسئله را تحلیل نمود و فرمود: " جنگ ما همراه با جنگ ایران و عراق آغاز نشده‎است و با خاتمه‎ی جنگ آنان نیز مبازره‎ی ما پایان نمی‎پذیرد. جنگ ما، جنگی مشروع است، مبازره برای آزادی ملتی استثمار شده می‎باشد، در حالی که جنگ آنان، جنگی غیرمشروع است. جنگ نامشروع هیچ حاصلی برای ملت به دنبال نخواهد داشت. ما باید با پشتیبانی مردم کردستان خودمان را برای سخت‎ترین شرایط آماده‎سازیم. حتی شخص خودم اولین کسی خواهم بود که به همراه پیشمرگان به میدان مبارزه خواهم رفت، وظیفه‎ی ما ادامه‎دادن به مبازره در کردستان تا دستیابی به اهدافمان است و وظیفه‎ی رهبری است که مکانیسم درخور شرایط خاص را مشخص نماید. ادامه دادن به مبارزه‎ جهت دستیابی به استراتژی اتخاذ شده، در شرایط کنونی مسئولیتی حساس را بر عهده‎ی اعضای کمیته‎ی مرکزی می‎گذارد". دکتر قاسملو مدیری شجاع و بی‎باک بود، هیچوقت در برابر دشمن سرفرود نمی‎آورد، از زمانی که مبازره علیه رژیم پادشاهی و جمهوری اسلامی را آغاز کرده بود، با شهامتی بـی‎بدیل‎ پای به میدان مبارزه‎ی سیاسی نهاد و در دشوارترین شرایط نیز لحظه‎ای از مبارزه دست نکشید. انسانی سیاستمدار، آگاه، دانا و اندیشمندی به معنای کلمه بود، در کنار آن نیز معتقد به مبارزه‎ی مسلحانه برای احقاق حقوق ملت کرد در هر یک از بخشهای کردستان، بخصوص در کردستان ایران بود، زیرا بر این اعتقاد بود که رژیم‎های دیکتاتوری حاکم بر کردستان با نقض حقوق و آزادی‎های ملت کرد، این شیوه‎ی مبارزه را بر ملت ما تحمیل کرده‎اند.رسیدگی به امورات کادرها و پیشمرگها و اطلاع از چگونگی شرایط زندگی ایشان نکته‎ی مهمی در مدیریت بود که در نزد دکتر شهید اهمیت خاص خود را داشت. ایشان به صورت مستمر چگونگی احوال ظاهری و درونی پیشمرگان را مورد توجه و دقت نظر قرار می‎داد و در جلسات انتقاد و پیشنهاد پیشمرگان شرکت می‎کرد، ایشان براین اعتقاد بود که رسیدگی و توجه به امورات کادرها و پیشمرگان یکی از وظایف مدیران حزبی است. می‎فرمودند لازم است این اطمینان خاطر را به خانواده‎های کادر و پیشمرگ بدهیم تا با خیال آسوده در مبارزه‎اشان مستدام و ثابت‎قدم باشند.